Skip to main content

Budget 2024: The Government has announced FamilyBoost, a proposed new childcare payment to help eligible families with the rising costs of Early Childhood Education (ECE). Find out more: Beehive.govt.nz

Ko te pūnaha taake me ngā kaupapa here pāpori kia tika kia mārama - kia whakatutuki hoki - tētahi mea nui mō te noho tau tonu me te whai rawa anō hoki o Aotearoa. Ka tautoko hoki tēnei i te āheinga o te Kāwanatanga ki te whakatutuki i ngā whāinga pāpori, ōhanga, pūtea hoki. Kei roto i ēnei whāinga ko ētahi atu kaupapa whakaora ake i te mate KOWHEORI-19; ko te mahi kia taea te utu nohoanga whare; ko te rangahau me te whakawhanake; ko te urupare i te huringa o te taiao; ko te whakatika ake i ngā ture taake mō ngā kamupene rorohiko o te ao whānui e taurite ai te wāhi tauhokohoko mō ngā pakihi o Aotearoa; ko te aro ki ngā hapa o te toha ōritetanga me te whakaū kia tika ai te utu ki te katoa.

He mahi nui tā Te Tari Taake mō te ōhanga me te hauora pāpori o Aotearoa. Ko tāku mahi, hei Minita Whiwhinga Pūtea, he hāpai kia whiwhi Te Tari Taake i ngā rauemi me te mana āwhina i ngā tāngata kia utu i te utu tika, kia whiwhi i ngā whiwhinga tika. Arā he tautoko i ngā tāngata kia tika mai i te tīmatanga, kia iti ake hoki te kore tautuku.

Ko te pūtake o tā tātou pūnaha taake ko te utu taake tika a te nuinga o ngā tāngata. Ko te nuinga hoki o ngā tāngata e whakapono ana ko te utu taake he pai mō te nuinga katoa. Ka utua e ngā taake ngā ratonga tūmatanui, e whai hua ai rātou ko ō rātou whānau me te pāpori hoki. Kei te ngāwari ake te whakatutuki a te tangata i ngā ture, nā te hurihanga nui o Te Tari Taake. Mō ngā tāngata kāore i te tautuku, kāore hoki i te utu tika, kei konā anō ngā ture me ngā mana ā-ture ka taea te whakamahi.

Hei waenganui o te tau 2022 kua oti i Te Tari Taake tāna kaupapa hurihanga nui, e hia tau nei, e hia taumata nei, ki te whakahou i te pūnaha taake e ngāwari ake ai te taake, e tuwhera ake ai, e tau ake ai mō ngā tāngata o Aotearoa. Kei te kite kē te Kāwanatanga i ētahi o ngā hua o tana whakangao i te kaupapa, pēnei tonu i te mahi horo, mahi whai hua hoki o Te Tari Taake ki te whakatinana i ana whakaritenga tautoko umanga me ngā tāngata takitahi i pāngia e te KOWHEORI-19.

E whakapono ana au hei te tau 2023-24 ka kitea e te Kāwanatanga me ngā kaiutu taake te hua katoa o tā rātou whakangao atu.

Hōtaka mahi kaupapa here taake

Ko te hōtaka mahi kaupapa here taake a te Kāwanatanga mō ngā marama 18 e heke mai nei ka tautoko i te urupare ki te KOWHEORI-19 me te hanga hou i te ōhanga, te whakapai ake i te whiwhinga hua, me te whakapai ake i te tika o te pūnaha taake.

Kei tōna Tauākī Manako e whakatakotoria ana ngā mahere a Te Tari Taake hei āwhina i te Kāwanatanga ki te whakatutuki i āna whāinga ōhanga, whāinga kaupapa here pāpori hoki. E tau ana hoki aku whakaaro, kei te hāngai ake ngā kōrero mō ngā hiahia whakahaere o āpōpō, i runga anō i te wāhanga 38 me te 40 o te Ture Tahua Tūmatanui 1989, ā, e hāngai ana hoki ki ngā kaupapa here me ngā hiahia whakatutukitanga mahi o te Kāwanatanga.

Hōnore David Parker

Minita Whiwhinga Pūtea

Last updated: 25 Nov 2021
Jump back to the top of the page